22/04/2025
Tôm khô Cà Mau là nét văn hoá ẩm thực đặc sắc của người dân nơi đây, đặc biệt là món tôm khô dưa kiểu trong dịp Tết Nguyên Đán mà hầu như nhà nào cũng có. Nghề làm tôm khô đã trở thành nghề truyền thống, được đưa vào Danh mục Di sản Văn hoá phi vật thể quốc gia. Để gìn giữ nghề cũng như phát triển sản phẩm tôm khô đưa ra thị trường trong nước và quốc tế, người dân đất mũi đã áp dụng công nghệ kĩ thuật vào quy trình sản xuất tôm khô. Sự góp mặt của các thiết bị hiện đại từ KAG Việt Nam, đặc biệt là các loại máy sấy tiên tiến, đã giúp tối ưu hóa quy trình làm tôm khô. Nhờ công nghệ sấy gia nhiệt, việc sản xuất không còn phụ thuộc hoàn toàn vào điều kiện thời tiết, đảm bảo tôm được sấy khô đồng đều, giữ trọn hương vị truyền thống đặc trưng, đồng thời nâng cao đáng kể sản lượng, đáp ứng nhu cầu ngày càng tăng của thị trường và các tiêu chuẩn nghiêm ngặt về vệ sinh an toàn thực phẩm. Việc kết hợp hài hòa giữa bí quyết truyền thống và công nghệ hiện đại từ KAG Việt Nam đang góp phần mạnh mẽ vào việc bảo tồn và phát huy giá trị của nghề làm tôm khô Cà Mau trong bối cảnh hội nhập.
Nghề làm tôm khô truyền thống Cà Mau là sự kết tinh của kinh nghiệm dân gian qua nhiều thế hệ, thể hiện rõ nét ở từng công đoạn từ lựa chọn, làm sạch nguyên liệu, quy trình luộc tôm, phơi tôm, cho đến công đoạn bóc tách vỏ tỉ mỉ. Sự tài hoa, khéo léo của người làm nghề nằm ở chỗ họ am hiểu cách pha chế nước luộc tôm sao cho tôm vừa chín tới, canh chuẩn xác độ lửa, thời gian luộc, cũng như chế độ phơi và cách đảo tôm dưới ánh nắng tự nhiên để đạt độ khô và màu hồng đỏ tự nhiên.
Ngày nay, việc ứng dụng các thiết bị hiện đại hỗ trợ không chỉ góp phần giảm bớt sức lao động, sự vất vả cho người làm nghề mà còn nâng cao hiệu quả, đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm và sự ổn định về chất lượng sản phẩm, song vẫn dựa trên nền tảng bí quyết cha ông. Nét độc đáo làm nên thương hiệu tôm khô Cà Mau chính là nguyên liệu tôm đất – loại tôm đặc trưng sinh trưởng tự nhiên trong môi trường đặc thù của vùng sinh thái ngập mặn ven biển Cà Mau. Khác biệt với các loại tôm nuôi công nghiệp đồng bộ, tôm đất Cà Mau được đánh bắt từ môi trường hoàn toàn tự nhiên, mang trong mình hương vị ngọt thanh, thơm ngon đặc biệt khó nơi nào có được. Chính nguồn nguyên liệu quý giá này đòi hỏi quy trình chế biến phải thật sự tinh tế, từ khâu thu mua, tôm tươi được lựa chọn kỹ lưỡng và rửa sạch nhiều lần trước khi bước vào các công đoạn làm chín và sấy khô, nhằm giữ trọn vẹn hương vị tự nhiên và giá trị dinh dưỡng của con tôm đất Cà Mau trứ danh.
Sau khi được lựa chọn kỹ lưỡng và làm sạch, tôm tươi sẽ được đưa vào công đoạn làm chín. Thay vì phương pháp luộc bằng củi than truyền thống, ngày nay nhiều cơ sở đã sử dụng nồi điện chuyên dụng có sọt chứa, giúp việc luộc tôm trở nên tiện lợi và kiểm soát hơn. Tuy nhiên, để có được sản phẩm mang hương vị đặc trưng thấm đượm tinh hoa của Rạch Gốc, người dân nơi đây vẫn giữ những bí quyết riêng khi luộc. Tôm chỉ được cho vào khi nước đã sôi già, thêm một chút muối, cài đặt thời gian của nồi luộc công nghiệp chính xác trong khoảng 5 phút. Ngay sau đó, giỏ lưới chứa tôm được nhấc ra khỏi nồi ngay lập tức. Kỹ thuật luộc nhanh này là chìa khóa để thịt tôm vừa chín tới, giữ được độ săn chắc, ngọt thịt mà không bị dai hay dính chặt vào vỏ. Đặc biệt, do tôm được sử dụng là tôm đất tươi sống nguyên con trước khi luộc, sản phẩm tôm khô thành phẩm luôn có màu đỏ hồng tự nhiên vô cùng bắt mắt, là minh chứng cho chất lượng nguyên liệu hảo hạng. Sau công đoạn luộc này, tôm sẽ được chuyển sang khâu phơi hoặc sấy khô, sẵn sàng cho bước bóc tách vỏ để trở thành món tôm khô Cà Mau trứ danh.
Sau khi được luộc chín tới và vớt ra, tôm sẽ được để ráo nước trước khi được xếp lên các khay sấy chuyên dụng và đưa vào Tủ sấy thực phẩm hiện đại. Công đoạn sấy là yếu tố then chốt quyết định độ bền và chất lượng của tôm khô. Tôm phải được sấy thật khô, đạt đến độ cứng chắc chứ không còn mềm dẻo, khi ăn thử sẽ cảm nhận rõ vị ngọt tự nhiên đậm đà cùng hương thơm đặc trưng rất khó quên. Khác biệt hoàn toàn với phương pháp phơi khô thủ công dưới ánh nắng truyền thống vốn rất bị động và rủi ro bởi sự thay đổi đột ngột của thời tiết (một cơn mưa bất chợt có thể làm hỏng cả mẻ tôm), tủ sấy thực phẩm hiện đại cho phép người làm nghề điều chỉnh chính xác nhiệt độ và thời gian sấy. Điều này đảm bảo tôm khô đều từ trong ra ngoài, giữ được độ chắc thịt, hương vị đậm đà và kéo dài thời gian bảo quản.
Sấy xong, tôm khô đạt chuẩn sẽ được chuyển sang công đoạn bóc tách vỏ. Vỏ tôm được loại bỏ chủ yếu bằng phương pháp đập nhẹ thủ công hoặc sử dụng máy bóc vỏ chuyên dụng tùy quy mô sản xuất, sau đó sàng lọc kỹ lưỡng để loại bỏ hoàn toàn phần vỏ còn sót lại. Cuối cùng, thành phẩm tôm khô chất lượng cao sẽ được đóng gói cẩn thận vào hũ kín hoặc bọc nilon hai lớp bằng máy hút chân không, sẵn sàng đến tay người tiêu dùng.
0 nhận xét