05/06/2024
Cao thuốc là chế phẩm điều chế bằng cách cô đặc hoặc sấy đến thể chất quy định các dịch chiết thu được từ dược liệu, có nguồn gốc thực vật hay động vật, với các dung môi thích hợp. Các dược liệu trước khi chiết xuất được xử lý sơ bộ (sấy khô và chia nhỏ đến kích thước thích hợp). Một số dược liệu đặc biệt có chứa men phân huỷ hoạt chất cần phải diệt men bằng hơi cồn sôi, hơi nước sôi hoặc phương pháp thích hợp khác để bảo vệ hoạt chất trong dược liệu trước khi sử dụng làm nguyên liệu chiết xuất.
Phương pháp bào chế các loại cao thuốc
Cao thuốc được chia thành ba loại.
Cao lỏng: Có thể chất lỏng sánh, có mùi vị đặc trưng của dược liệu dùng để điều chế cao. Nếu không có chỉ dẫn khác, quy ước 01 ml cao lỏng tương ứng với 01 g dược liệu dùng chế cao thuốc.
Cao đặc: Là khối đặc quánh; hàm lượng dung môi dùng chiết xuất còn lại trong cao không quá 20 %.
Cao khô: Là một khối hay bột khô, đồng nhất nhưng rất dễ hút ẩm. Cao khô không được có độ ẩm lớn hơn 5 %.
Quy trình chế cao thuốc gồm hai giai doạn:
Giai đoạn I:
Chiết xuất dược liệu bằng các dung môi thích hợp.
Tuỳ thuộc vào bản chất dược liệu, dung môi, tiêu chuẩn chất lượng của thành phẩm cũng như điều kiện quy mô sản xuất và trang thiết bị, có thể sử dụng các phương pháp chiết xuất: ngâm, hầm, hãm, sắc, ngấm kiệt, chiết xuất ngược dòng, chiết xuất bằng thiết bị siêu âm, chiết xuất bằng phương pháp sử dụng điện trường và các phương pháp khác.
Giai đoạn II:
Cao lỏng:
Sau khi thu dịch chiết, tiến hành lọc, cô dịch chiết bằng các phương pháp khác nhau để thu được cao lỏng có tỷ lệ quy ước (01 ml cao lỏng tương ứng với 01 g dược liệu dùng chế cao thuốc). Trong trường hợp bào chế cao lỏng bằng phương pháp ngâm nhỏ giọt thì phải để riêng phần dịch chiết đầu đậm đặc; khối lượng bằng 4/5 lượng dược liệu đem chiết. Sau đó cô đặc các phần dịch chiết tiếp theo bằng đun cách thuỷ hoặc cô dưới áp suất thấp ở nhiệt độ không quá 60 °C, cho đến khi loại hết dung môi. Hoà tan thu được trong dịch chiết đầu đậm đặc và nếu cần thì thêm dung môi để thu được cao lỏng đạt tỷ lệ hoạt chất quy định. Để cao lỏng ở chỗ mát trong thời gian ít nhất 1 ngày rồi lọc.
Cao đặc và cao khô:
Dịch chiết cô đặc để độ ẩm còn lại không quá 20 %. Trong trường hợp chế cao khô, tiếp tục sấy khô để độ ẩm còn lại không quá 5%. Để đạt đến thể chất quy định, quá trình cô đặc và sấy khô dịch chiết thường được tiến hành trong các thiết bị cô dưới áp suất giảm, ở nhiệt độ không quá 60 °C. Nếu không có thiết bị cô đặc và sấy dưới áp suất giảm thì được phép cô cách thuỷ và sấy ở nhiệt độ không quá 80 °C. Tuyệt đối không được cô trực tiếp trên lửa.
Trường hợp muốn thu cao thuốc chứa tỷ lệ tạp chất thấp, phải tiến hành loại tạp bằng phương pháp thích hợp tuỳ thuộc vào bản chất của dược liệu, dung môi và phương pháp chiết xuất.
Những lưu ý cần thiết để điều chế cao thuốc chất lượng
Chọn dược liệu đầu vào có chất lượng tốt
Nấm mốc, men mốc làm ảnh hưởng đến chất lượng dược liệu, vừa làm mất dược tính, thậm chí có hại có sức khoẻ. Vì thế nguyên liệu đầu vào phải có chất lượng tốt, không nấm mốc, không bị mối mọt. Dược liệu, thảo dược thu hái đúng quy trình, được sơ chế, làm sạch và sấy khô bằng Tủ sấy dược liệu chuyên dụng, tránh tình trạng nhiễm khuẩn, sinh nấm mốc, mối mọt.
Lọc sạch, lọc tinh nước cốt dược liệu
Các dược liệu sau khi nấu, ninh nhừ cho ra nước cần được lọc sạch, lọc tinh thông qua Máy lọc bã để sau khi cô cao không có vẩn đục, không chứa cặn. Đặc biệt với các loại cao xương ngựa bạch, cao sơn dương… phải lọc thịt, bỏ gân chỉ còn mỗi xương thì sau khi nấu thành cao không bị mùi hôi, làm hỏng mẻ cao thuốc.
Cô dược liệu đặc sánh mịn, độ ẩm thấp
Những loại cao có độ ẩm thấp, thuỷ phần dưới 50% sẽ hạn chế được tình trạng xâm nhập của vi khuẩn, nấm mốc. Vì thế dược liệu, bao gồm cả dược liệu có nguồn gốc thực vật và động vật, thường được chế biến bằng Nồi cô đặc cánh vét dưới dạng cao khô (độ ẩm dưới 20%), cao đặc (độ ẩm dưới 5%) hoặc thuốc viên hoàn…
Nồi cô cao thuốc có cánh khuấy tự động
Bảo quản dược liệu trong túi bóng, lọ kín
Công đoạn đóng gói, bảo quản là công đoạn cuối cùng nhưng cũng rất quan trọng. Để cao thuốc, cao dược liệu có thể sử dụng được lâu trong thời gian dài, cần phải đóng gói trong túi bóng kính kín hoặc chiết rót vào lọ, hũ tối màu, đậy kín.
Cách xử lý cao thuốc Đông y bị mốc vàng mốc xanh, có mùi hôi
Một trong những tác nhân chính gây ra việc mốc, hỏng của cao dược liệu chính là độ ẩm trong không khí. Nếu độ ẩm quá cao sẽ khiến cho sâu mọt hoặc nấm mốc phát triển làm phân hủy các hoạt chất có trong dược liệu. Độ ẩm thích hợp nhất để bảo quản dược liệu một cách hiệu quả sẽ dao động từ 60 – 65%.
Cao thuốc, cao dược liệu phải có mùi thơm đặc trưng, màu sắc từ nâu nhạt đến nâu sẫm hoặc đen. Đối với cao động vật có màu nâu nhạt, nâu sẫm, mùi hơi tanh. Nếu cao thuốc có đốm xanh, vàng hoặc có sợi phía trên bề mặt cao thuốc và có mùi hôi thì là nấm mốc đã phát triển mạng và ăn sâu vào bên trong cao dược liệu.
Nấm mốc và độc tố nấm Afaltoxin gây ngộ độc, viêm giác mạc, viêm màng trong tim, dị ứng, làm tổn thương gan, ung thư gan… và những chất độc do nấm gây nên không mất mất đi khi đun nấu ở nhiệt độ cao (170 độ C).
Để đảm bảo cao thuốc Đông y, cao dược liệu có chất lượng tốt, sánh mịn, giữ được dược tính, không bị nấm mốc xâm hại cần phải tuân thủ quy trình sản xuất nghiêm ngặt. Bên cạnh đó, các thiết bị, máy móc điều chế dược liệu, chế biến cao thuốc phải đáp ứng tiêu chuẩn, đảm bảo an toàn và đáp ứng quy định Thông tư 13/2018/TT-BYT về chất lượng dược liệu, thuốc cổ truyền.
KAG với thiết kế cải tiến mới nhất của Nồi cô cao cánh khuấy sẽ giúp bạn giảm bớt khó khăn trong công việc. Với thiết kế mang tính đột phá, cải tiến nhằm phục vụ cho quá trình cô cao đặc đạt hiệu quả.
Trên đây là những chia sẻ của chúng tôi về các công dụng và những yếu tố ảnh hưởng trực tiếp đến giá nồi cô cao dược liệu. Tương ứng giá càng cao, bạn sẽ có được chiếc nồi càng hiện đại và tiết kiệm công sức cũng như năng suất, chất lượng sản phẩm sẽ đạt hiệu quả tốt hơn rất nhiều. Để lựa chọn nồi cô cao cánh khuấy quý khách nên căn cứ vào tình hình tài chính và nhu cầu sử dụng để lựa chọn cho phù hợp và tiết kiệm cho cơ sở sản xuất kinh doanh.
Nếu quý khách muốn tìm hiểu thêm về hệ thống kỹ thuật điều chế cao dược liệu, xin vui lòng liên hệ với chúng tôi để được hỗ trợ phù hợp nhất.
CÔNG TY CP CÔNG NGHỆ KAG VIỆT NAM
Hotline: 0904685252
Website: www.maythucphamkag.com - www.xuyena.vn
Email: Kagtechvn@gmail.com
Địa chỉ: Số 115/509 Vũ Tông Phan, Khương Đình, Thanh Xuân, Hà Nội
Bài viết liên quan
Tìm hiểu nồi cô cánh vét có hệ thống khuấy đảo thông minh
Nồi nấu thảo dược, ninh dược liệu mini
0 nhận xét