Tinh dầu ngày nay đang được ứng dụng rất nhiều trong đời sống: làm đẹp, chế biến thức ăn, trị liệu, nghiên cứu và y tế,...Tuy  nhiên, việc sản xuất tinh dầu không hề đơn giản, đòi hỏi rất nhiều kỹ năng và kỹ thuật. Có rất nhiều phương pháp sản xuất tinh dầu: phương pháp hóa lý (ngâm, trích ly, chưng cất bằng máy chưng cất tinh dầu) hay phương pháp cơ học (ép lấy tinh dầu) hoặc kết hợp cả 2 phương pháp trên.

Dưới đây, KAG xin chia sẻ những thông tin về sản xuất tinh dầu bằng phương pháp chưng cất, vừa đơn giản lại đạt hiệu quả cao.

1. Chưng cất tinh dầu là gì?

Tinh dầu là một hỗn hợp gồm nhiều cấu tử tan lẫn vào nhau. Trong quá trình chưng cất, cùng với sự thay đổi thành phần của hỗn hợp lỏng có thể làm thay đổi thành phần của hỗn hợp hơi. Trong điều kiện áp suất không đổi, dung dịch lỏng mà ta thu được bằng cách ngưng tụ hỗn hợp hơi bay ra sẽ có thành phần cấu tử dễ bay hơi cao hơn so với chất lỏng ban đầu, nếu tiếp tục chưng cất thì càng ngày thành phần dễ bay hơi trong chất lỏng ban đầu càng ít và trong chất lỏng sau ngưng tụ càng nhiều. Nếu ngưng tụ theo thời gian thì ta có thể thay đổi thành phần của tinh dầu sau ngưng tụ so với thành phần của tinh dầu có trong nguyên liệu. Việc làm này nhằm mục đích nâng cao chất lượng tinh dầu.

2. Các phương pháp chưng cất tinh dầu

Chưng cất với nước

Nguyên liệu và nước cùng cho vào một thiết bị. Khi đun sôi, hơi nước bay ra sẽ cuốn theo tinh dầu, ngưng tụ hơi bay ra sẽ thu được hỗn hợp gồm nước và tinh dầu, hai thành phần này không tan vào nhau nên dễ dàng tách ra khỏi nhau.

Phương pháp này đơn giản, thiết bị rẻ tiền và dễ chế tạo, phù hợp với những cơ sở sản xuất nhỏ, vốn đầu tư ít. Tuy nhiên, phương pháp này còn một vài nhược điểm như hiệu suất thấp, chất lượng tinh dầu không cao do nguyên liệu tiếp xúc trực tiếp với thiết bị nên dễ bị cháy khét, khó điều chỉnh các thông số kỹ thuật như tốc độ và nhiệt độ chưng cất.

Chưng cất bằng hơi nước không có nồi hơi riêng

Nguyên liệu và nước cùng cho vào một thiết bị nhưng cách nhau bởi một vỉ nồi. Khi đun sôi, hơi nước bốc lên qua khối nguyên liệu kéo theo tinh dầu và đi ra thiết bị ngưng tụ. Để nguyên liệu khỏi rơi vào phần có nước ta có thể lót trên vỉ 1 hay nhiều lớp bao tải tùy theo từng loại nguyên liệu. Phương pháp nay phù hợp với những cơ sở sản xuất có qui mô trung bình.

So với phương pháp trên, phương pháp này có ưu điểm hơn, nguyên liệu ít bị cháy khét vì không tiếp xúc trực tiếp với đáy thiết bị, các nhược điểm khác vẫn chưa khắc phục được. Phương pháp này thích hợp cho những loại nguyên liệu không chịu được nhiệt độ cao.

Chưng cất bằng hơi nước có nồi hơi riêng

Phương pháp này phù hợp với những cơ sở sản xuất lớn, hơi nước được tạo ra từ một nồi hơi riêng và được dẫn vào các thiết bị chưng cất.

Phương pháp này cùng một lúc có thể phục vụ được cho nhiều thiết bị chưng cất, điều kiện làm việc của công nhân nhẹ nhàng hơn, dễ cơ khí hóa và tự động hóa các công đoạn sản xuất, khống chế tốt hơn các thông số công nghệ, rút ngắn được thời gian sản xuất. Ngoài ra, phương pháp này đã khắc phục được tình trạng nguyên liệu bị khê, khét và nếu theo yêu cầu của công nghệ thì có thể dùng hơi quá nhiệt, hơi có áp suất cao để chưng cất. Tuy nhiên, đối với một số tinh dầu trong điều kiện chưng cất ở nhiệt độ và áp suất cao sẽ bị phân hủy làm giảm chất lượng. Hơn nữa, các thiết bị sử dụng trong phương pháp này khá phức tạp và đắt tiền.

3. Hệ thống thiết bị chưng cất tinh dầu

Cấu tạo Nồi chưng cất tinh dầu

Thiết bị chưng cất tinh dầu gồm có nồi chứa nguyên liệu, bồn chứa nước làm mát, hệ thống ống dẫn hơi nước và ruột gà ngưng tụ. Khi nồi chứa liệu sôi, hơi nước bốc lên được đưa qua ống dẫn tới bồn làm mát, đi theo ống xoắn ruột gà liền ngưng tụ thành các giọt nước chứa tinh dầu (tinh dầu bán thành phẩm). Tiếp đó đưa vào bình tách để thu tinh dầu nguyên chất.

Cách sử dụng nồi chưng cất tinh dầu

Tinh dầu sả được sử dụng phổ biến và có cách làm tương tự như các loại tinh dầu khác, dưới đây là cách chưng cất tinh dầu sả chanh bằng Nồi chưng cất tinh dầu đun điện.

Bước 1: Lựa chọn nguyên liệu sả cho quá trình chưng cất

Lựa chọn lá sả tươi, đủ tiêu chuẩn, không cất sả quá già hoặc quá non để đảm bảo sả cho lượng tinh dầu thành phẩm nhiều nhất. Tiêu chuẩn lá sả là lúc đầu lá (tính từ ngoài vào) đã khô từ 5 -10 cm thì cắt. Lá sả được phơi héo đến độ ẩm còn 50 % so với ban đầu. Bởi vì, ở độ ẩm này, lá sả bảo quản được một số ngày ở nơi cất, hơn nữa, cất lá sả héo sẽ giảm được 35 % nhiên liệu và 27 % thời gian chưng cất.

Bước 2: Chưng cất tinh dầu sả

Đưa nguyên liệu đã phơi khô vào nồi cất sẽ có các khay chứa nguyên liệu. Lưu ý, trước khi cho nguyên liệu vào nồi cần để ý có lẫn cỏ dại hay loại lá khác không, cần loại bỏ ngay để tránh ảnh hưởng đến chất lượng tinh dầu. Tỉ lệ nguyên liệu chưng cất 180-200kg nguyên liệu/ dung tích nồi 1000 lit. Thời gian chưng cất 2,5-3h/mẻ.

Bước 3: Tách tinh dầu

Sau khoảng thời gian 2,5-3h, lượng tinh dầu thành phẩm sẽ bay hơi cùng với nước qua ống dẫn hơi và đến bồn làm lạnh ngưng tụ, cần khống chế nhiệt độ nước làm lạnh trong khoảng 35 – 40 độ C. Hỗn hợp tinh dầu và nước sẽ được tách ra bằng bình tách tinh dầu. Với tinh dầu sả, phần nước chìm bên dưới, sau khi loại bỏ hết nước sẽ thu được tinh dầu sả nguyên chất.

Sau khi tách tinh dầu và nước bằng thiết bị phân ly, nước chưng còn lại sẽ được đưa vào bể xử lý để tách tinh dầu loại II. Tinh dầu thô được lắng để tách tạp chất lớn và được làm khô bằng Na2SO4 khan, lượng Na2SO4 tùy thuộc vào hàm lượng nước trong tinh dầu sả, thường thì 25 – 50 gam/kg tinh dầu. Sau đó tinh dầu được đem lọc để tách Na2SO4 ra, Na2SO4 tách ra được đem rửa hai lần bằng nước ấm rồi cho vào túi vải bỏ vào nồi chưng cất để tận thu tinh dầu.

Bước 4: Đóng chai và bảo quản

Tinh dầu thu được sẽ đem sấy khô và bảo quản trong bình kín. Tinh dầu sả khử hết nước có màu sáng, được đóng chai bảo quản.

Báo giá Nồi chưng cất tinh dầu bằng hơi nước thương hiệu KAG Việt Nam

Có nhiều phương pháp sản xuất tinh dầu nhưng phố biến nhất vẫn là phương pháp chưng cất hơi nước bởi năng xuất chiết suất tinh dầu tương đối lớn và giá thành hệ thống chưng cất tinh dầu phù hợp với đa số các cơ sở sản xuất tinh dầu từ thủ công tới công nghiệp, từ quy mô hộ gia đình cho tới quy mô cơ sở lớn.

Liên hệ Công ty Công Nghệ KAG Việt Nam

Hotline 090 468 5252

Website www.maythucphamkag.com

Địa chỉ số 115 ngõ 509 Vũ Tông Phan, Thanh Xuân, Hà Nộ