Trong bào chế thuốc đông y, thuốc viên có 2 dạng chính là viên hoàn mềm (thuốc tễ) và viên hoàn cứng (viên đan, viên đơn). Để sản xuất thuốc viên cần nhiều công đoạn, trước đây sản xuất thuốc viên phải làm thủ công từ làm nhân viên thuốc, chia viên, bao vỏ thuốc, sửa bỏ viên thuốc rồi sấy và bảo quản. Ngày nay, thiết bị sản xuất dược liệu phát triển, máy vo viên cũng được sử dụng phổ biến giúp giảm bớt quá trình vo viên, tăng năng suất sản phẩm lên nhiều lần.

Viên hoàn cứng và viên hoàn mềm

Thuốc viên hoàn chia làm 2 dạng, là hoàn cứng và hoàn mềm

Viên hoàn mềm (hay còn gọi là Thuốc tễ) có dạng thuốc mềm dẻo, hình cầu, lớn bằng hạt nhãn (đường kính 1-2cm ), gồm Thuốc và mật (Mật ong, Mật mía hoặc Mạch nha). Tỉ lệ mật để trộn với thuốc là 1 : 1 hoặc 1,2 : 1,5.

Viên hoàn cứng là dạng thuốc viên thường làm dưới dạng hình tròn, to bằng hạt đậu xanh hoặc lớn hơn. Thường làm viên nặng khoảng 0,50g – 2g. Gồm các dược liệu là thảo mộc hay động vật, được tán thành bột mịn để bao viên.

Cách chế biến viên hoàn bằng Máy Vo Viên Thuốc

Gây con giống hay nhân viên.

Giai đoạn này chủ yếu tạo các hạt nhân của thuốc, kích thước cỡ hạt cốm nhỏ lăn tròn trong máy, cần xịt thêm nước để tạo độ ẩm cho nhân thuốc. Dùng sàng, lọc lấy các hạt tròn đều đặn vừa cỡ để làm nhân thuốc, lắc thành viên tới cỡ vừa với yêu cầu sử dụng. Nếu chưa đều thì loại vừa đạt yêu cầu ngừng lại lựa chọn để riêng, loại nhỏ hơn nên phân loại to - nhỏ để lắc (bao) cho đến khi đạt yêu cầ (tròn, đẹp, đồng đều ).

Làm viên to (bao viên ).

Tiếp tục lắc con giống, vừa lắc vừa cho thêm bột và nước để làm cỡ viên cho đều. Bao viên bằng cách quét một lớp xirô vào lồng quay của Máy vo viên, chạy máy để viên thuốc được ướt đều. Sau đó, cho bột cần bao vào và lắc. Làm nhiều lần cho đến khi bột cần bao tạo thành một lớp bám đều vào viên thuốc.

Sàng lựa

Lựa chọn những viên to đều, đạt yêu cầu của viên thuốc để ra ngoài từ 1 - 2 giờ, sau cùng bao (lắc lại từ 10 - 15 phút) cho viên tròn và nhẵn hơn.

Sấy và bảo quản

Thuốc làm xong rải mỏng ra khay rồi cho vào Tủ sấy dược liệu. Lúc đầu sấy ở nhiệt độ 50 - 60°C từ 2 - 3 giờ, sau đó tăng dần tới nhiệt độ 70 - 80°C để tránh vỏ cứng nhanh mà trong ruột vẫn mềm dễ gây hỏng thuốc.

Khi sấy phải đảo luôn để thuốc khô đều và đồng màu.

Thuốc viên hoàn đã sấy xong phải để thật nguội mới đóng vào chai lọ hoặc túi Polyetylen đã tiệt khuẩn và làm thật khô. Thuốc phải để nơi khô ráo, mát, tránh ánh sáng và ánh nắng.

Yêu cầu chất lượng của thuốc viên hoàn

 - Mùi vị: Thơm mùi dược liệu.

 - Mặt viên: Nhẵn bóng, đồng đều.

 - Độ tan rã: Từ 10 - 20 phút phải tan rã hoàn toàn trong nước nóng ở 37°C.

 - Sai số khối lượng: không quá + 10% so với khối lượng một viên trung bình.

Ưu điểm của Máy vo viên, vê hạt thuốc

Cấu tạo gồm 2 phần chính là lồng quay, trục quay

 - Lồng quay thiết kế dạng cầu, cấu tạo bởi thép không gỉ SUS304, phía trong được gia công tỉ mỉ, bề mặt trơn mịn không làm dính nguyên liệu. Kích thước lồng quay tùy thuộc vào yêu cầu của khách hàng.

 - Trục quay (Khung máy) chứa motor quay với tốc độ khoảng 50 vòng/phút, nhanh chóng, thuận tiện.

 - Máy vo viên hay Máy vê hạt tròn được sử dụng cho các xưởng sản xuất quy mô từ hộ gia đình cho đến các công ty vừa và nhỏ.

 - Máy vo viên thuốc bắc được ứng dùng nhiều trong chế biến thực phẩm, chuyên dùng trong sản xuất các dòng sản phẩm đậu phộng da cá nước cốt dừa, đậu phộng da cá tẩm mè, đậu hà lan tẩm ướp gia vị, viên kẹo, chả viên, cá viên…

 - Không chỉ ứng dụng trong chế biến thực phẩm, các loại dược phẩm, hóa mỹ phẩm như thuốc viên hoàn, viên hà thủ ô hay các viên tinh bột nghệ, viên nghệ mật ong

 - Ngoài ra Máy vê hạt tròn còn được ứng dụng phổ biến trong sản xuất phân bón, vê viên tròn tạo hạt phân bón cho cây trồng hay vê viên làm thức ăn cho vật nuôi, gia súc …

 - Toàn bộ máy vê được chế tạo bằng inox không gỉ đảm bảo các tiêu chuẩn về vệ sinh an toàn thực phẩm, không làm biến đổi chất và lượng của nguyên liệu trong quá trình vê hạt.

 - Máy vê hạt được chế tạo thân thiện với người dùng dễ vận hành, vệ sinh và bảo trì. Máy được công ty KAG Việt Nam bảo hành 12 tháng.

Một số công thức viên hoàn phổ biến

Tễ bổ thận âm

Như Lục vị hoàn như Bổ thận, mát da thịt, bụng nóng ruột cồn cào, váng đầu, khát nước khô cổ, tiểu tiện vàng, đại tiên táo, tinh thần mỏi mệt. Dùng cho những người tạng nhiệt.

Nguyên liệu

Thục địa 500 g

Hoài sơn 300 g

Toan táo nhục hay Tang thầm 200 g

Khiếm thực 400 g

Tỳ giải 200 g

Thạch hộc 300 g

Mật ong vừa đủ làm thành tễ.

Cách làm.

Thục địa thái mỏng, chưng cách thuỷ cho mềm nhuyễn. Sử dụng Máy sấy dược liệu và Máy nghiền thuốc để sấy khô và nghiền các nguyên liệu còn lại thành bột mịn trộn chung với Thục địa. Cho vào cối, thêm mật ong đã bào chế thành châu, giã, luyện kỹ cho thành khối dẻo quánh không dính chày cối. Chia thành các viên nhỏ theo kích thước yêu cầu, bỏ vào Máy vo viên dược liệu.

Thành phẩm là các Viên hoàn mềm, bọc giấy bóng kính hoặc quả nhựa ở ngoài, bảo quản nơi thoáng mát.

Tễ thuỷ lục nhị tiên

Chữa thần kinh suy nhược, lưng đau, gối mỏi, di tinh, mộng tinh, phụ nữ bạch đới.

Công thức:

 Kim anh tử ( bỏ hột, lông) 500 g

 Khiếm thực 500 g

 Mật ong vừa đủ làm thành tễ.

Cách làm:

Kim anh và Khiếm thực sấy khô ở nhiệt độ (40 - 50°C), tán nhỏ. Dùng Nồi cô cao đặc cô Mật ong thành dạng cao. Trộn đều mật ong với các nguyên liệu khác để tạo thành khối dẻo quánh rồi chia thành các viên nặng khoảng 12g, bỏ vào Máy vo viên để vo tròn đều.

Đóng vào quả nhựa hoặc giấy bóng kính, dán nhãn và bảo quản nơi khô, mát.

Xem thêm một số sản phẩm ngành sản xuất dược liệu của KAG sản xuất và cung cấp như Máy rửa dược liệu, Nồi ninh thuốc, Máy cô dược liệu có cánh khuấy...

LIÊN HỆ KAG VIỆT NAM

SĐT 0905785252

WEBSITE WWW.MAYTHUCPHAMKAG.COM