18/07/2025
Nếu bạn là người mới bắt đầu và muốn tự tay nấu cao dược liệu bằng bộ nồi nấu cao và nồi cô cao KAG Việt Nam, hướng dẫn chi tiết dưới đây sẽ giúp bạn dễ dàng thực hiện.
Các loại cao dược liệu phổ biến
Trước khi đi sâu vào quy trình, hãy cùng tìm hiểu 3 loại cao thuốc phổ biến theo Đông y:
Cao lỏng: Có thể chất lỏng sánh, mùi vị đặc trưng của dược liệu. Quy ước 1ml cao lỏng tương ứng với 1g dược liệu dùng để chế cao.
Cao đặc: Là khối đặc quánh, hàm lượng dung môi còn lại trong cao không quá 20%.
Cao khô: Là khối hoặc bột khô, đồng nhất nhưng rất dễ hút ẩm. Độ ẩm của cao khô không được lớn hơn 5%.
Đặc điểm của thiết bị cô cao dược liệu
Bộ nồi nấu cao và nồi cô cao KAG Việt Nam được thiết kế đặc biệt để tối ưu hóa quá trình sản xuất cao dược liệu, đảm bảo chất lượng và an toàn.
1. Nồi ninh cao dược liệu (Nồi nấu nước thuốc)
Nồi nấu dược liệu được làm từ inox 304 cao cấp, đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm và độ bền cao. Thiết kế 3 lớp cách nhiệt chống cháy, giúp giữ nhiệt hiệu quả và an toàn khi sử dụng, đồng thời dễ dàng điều chỉnh thời gian và nhiệt độ, linh hoạt cho từng loại dược liệu. Van xả đáy, và sọt lưới (nếu có) thuận tiện cho việc lấy dung dịch nước thuốc sau khi nấu.
Nồi sử dụng nhiệt để đun sôi và ninh nhừ dược liệu trong thời gian dài, chiết xuất các hoạt chất có trong nguyên liệu vào nước. Thiết kế 3 lớp và hệ thống điều khiển nhiệt độ giúp kiểm soát quá trình ninh nấu ổn định, tránh tình trạng cháy khét.
2. Máy lọc cặn bã
Máy lọc bã dược liệu được sử dụng sau giai đoạn nấu, giúp loại bỏ hoàn toàn cặn lắng và cặn lơ lửng trong nước thuốc, đảm bảo cao thành phẩm trong, không vẩn đục.
Máy sử dụng hệ thống lọc chuyên dụng để tách bã dược liệu ra khỏi dung dịch nước cốt, giúp tinh chế dịch chiết gồm Cột áp suất chứa túi lọc bã và 3 cột lọc micron siêu nhỏ.
3. Nồi cô cao dược liệu kèm cánh khuấy (Nồi cô cao lỏng đa năng)
Nồi được trang bị cánh khuấy tự động, giúp đảo trộn liên tục trong quá trình cô đặc, tránh tình trạng cao bị cháy hoặc đóng cặn ở đáy nồi. Hệ thống motor và gia nhiệt tự động, giúp kiểm soát nhiệt độ và thời gian cô đặc chính xác, phù hợp để cô cao lỏng.
Nồi cô cao lỏng hoạt động bằng cách bay hơi nước dưới sự kiểm soát nhiệt độ, cùng cánh khuấy tự động đảm bảo dịch chiết được khuấy đều, tăng hiệu quả bay hơi và ngăn ngừa cao bị cháy dính.
4. Nồi cô cao đặc lật nghiêng
Đặc điểm của Nồi cô cao đặc là miệng nồi rộng, tăng khả năng bay hơi nước nhanh chóng; cánh khuấy thiết kế so le, chịu nhiệt, có khả năng đảo trộn và vét từ đáy nồi đến thành nồi, đảm bảo cao không bị cháy khê và đạt độ đặc đồng nhất. Thiết kế 2 lớp tương tự phương pháp đun cách thủy, giúp cô đặc ở nhiệt độ ổn định, không làm cháy cao. Ngoài ra nồi có thể nghiêng 90 độ, giúp dễ dàng lấy cao ra sau khi hoàn thành.
Hoạt động tương tự nồi cô cao lỏng nhưng được tối ưu hóa cho việc cô đặc cao dạng đặc, cánh khuấy mạnh mẽ và thiết kế đặc biệt giúp xử lý dịch chiết có độ nhớt cao, đảm bảo cao đặc mịn và không bị cháy.
5. Tủ sấy 20 khay
Tủ sấy dược liệu dùng để sấy cao đặc hoặc cao bánh, giúp giảm độ ẩm về mức mong muốn, tăng thời gian bảo quản. Tủ sấy cao dược liệu tạo môi trường nhiệt độ và luồng khí đối lưu ổn định để làm bay hơi lượng nước còn lại trong cao, giúp cao đạt độ khô cần thiết.
6. Máy chiết dịch đặc
Máy chiết rót cao làm từ inox cao cấp, đảm bảo vệ sinh, thích hợp cho ngành dược phẩm. Máy chiết rót dễ dàng chiết cao vào chai, lọ một cách nhanh chóng, chính xác và đảm bảo vệ sinh, định lượng đồng đều.
Hướng dẫn chi tiết cách nấu cao dược liệu cho người mới bắt đầu
Dưới đây là quy trình chi tiết để nấu cao lỏng và cao đặc/cao khô, sử dụng các thiết bị của KAG Việt Nam:
1. Quy trình làm cao lỏng, cao nước
Cao lỏng, cao nước thường có nguồn gốc thực vật, được nấu và cô lại đến mức nhất định.
Giai đoạn 1: Nấu, hầm dung dịch nước thuốc
Rửa sạch, sấy khô, thái nhỏ (hoặc sao tẩm nếu cần), tiếp đó cho nguyên liệu vào Nồi ninh cao dược liệu, đổ lượng nước gấp 4 – 6 lần khối lượng nguyên liệu, sao cho nước ngập dược liệu khoảng 5-10cm.
Cài đặt thời gian và nhiệt độ tuỳ theo loại dược liệu, có thể tham khảo mức thời gian dưới đây.
- Thân rễ cứng: Nấu 6 giờ.
- Lá, hoa, cành nhỏ: Nấu 4 giờ.
- Xương động vật: Nấu 6 – 24 giờ.
Lưu ý quan trọng: Không sử dụng nồi đồng hoặc nồi sắt để nấu, tránh làm biến đổi chất lượng dược phẩm.
Sau khi nấu xong, mở van dưới đáy nồi để lấy dung dịch nước thuốc (dịch chiết). Để cao trong, không vẩn đục, không chứa bã dược liệu, cần lọc dịch chiết qua Máy lọc cặn bã để loại bỏ hoàn toàn cặn lắng, cặn lơ lửng.
Giai đoạn 2: Cô cao thuốc, cô cao nước dược liệu
Đổ dịch chiết vào Nồi cô cao dược liệu kèm cánh khuấy tới ¾ nồi. Tỷ lệ tham khảo là 1 lít nước cao tương ứng với 4 – 6kg dược liệu ban đầu. Bật nguồn, hệ thống motor và gia nhiệt tự động sẽ khuấy đảo và cô thuốc. Quá trình này sẽ làm bay hơi nước, cô đặc dịch chiết thành cao lỏng có tỷ lệ quy ước (1ml cao lỏng tương ứng 1g dược liệu).
Giai đoạn 3: Thêm phụ gia và bảo quản
Cao lỏng thường dễ bị mốc nếu không được bảo quản đúng cách. Bạn có thể thêm đường hoặc mật ong tỷ lệ 800g đường hoặc mật cho 1 lít cao lỏng; Cồn Acid Benzoic 20% tỷ lệ 10ml cho 1 lít cao lỏng.
Để cao thuốc có thời gian sử dụng lâu dài, nên đóng chai sẫm màu, dùng Máy chiết dịch đặc để chiết rót vào hũ tối màu, đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm. Cao thành phẩm có mùi thơm của dược liệu, vị ngọt đắng, màu nâu hoặc đen.
2. Quy trình làm cao đặc, cao dạng bánh và cao khô
Cao đặc hoặc cao dạng bánh thường được chế biến từ thực vật và động vật (xương, gạc, sừng, thịt...), dùng để điều chế thành viên thuốc hoặc dùng trực tiếp, các bước tiến hành tương tự như chế biến cao lỏng nhưng thời gian lâu hơn.
Giai đoạn 1: Sơ chế dược liệu như làm cao lỏng.
Nấu, hầm dung dịch nước thuốc bằng Nồi ninh cao dược liệu có áp suất. Đối với cao đặc, đặc biệt là cao động vật, thường chiết 3 đến 4 nước, mỗi nước nấu từ 24 đến 48 giờ. Sau mỗi lần nấu, thu dịch chiết và lọc qua Máy lọc cặn bã.
Giai đoạn 2: Cô đặc dịch chiết
Đổ nước thuốc vào Nồi cô cao đặc có cánh khuấy, khoảng 2/3 nồi. Bật nguồn và cài đặt thời gian, nhiệt độ, hệ thống cánh khuấy sẽ liên tục đảo trộn và vét từ đáy nồi đến thành nồi, giúp cao cô đặc đều và không bị cháy. Miệng nồi rộng giúp tăng khả năng bay hơi nước. Khi thấy cao thuốc sánh dính như mật ong, đó là thành phẩm cao đặc.
Giai đoạn 3: Sấy khô để giảm độ ẩm
Cao khô hoặc cao đặc cần độ ẩm thấp hơn cao lỏng, để giảm độ ẩm trong cao thuốc và bảo quản tốt hơn, nên sử dụng Tủ sấy 20 khay để sấy cao dược liệu đạt tới độ ẩm cần thiết (cao đặc khoảng 20%, cao khô dưới 5%).
Giai đoạn 4: Tạo hình và bảo quản:
Cao đặc thành phẩm có màu nâu hoặc đen (cao thực vật), nâu nhạt/nâu sẫm (cao động vật), mùi thơm, vị đắng, chất cao mịn dẻo. Đối với cao động vật, có mùi hơi tanh. Sau khi cô đặc, cao có thể được cắt miếng, gói trong giấy bóng kính.
Để điều chế thành các dạng viên thuốc, viên hoàn: Trộn cao đặc với mật ong, mật mía hoặc mạch nha theo tỷ lệ 1:1 hoặc 1.2:1.5, sau đó bỏ vào lồng quay của Máy vo viên. Sau 1-2 phút sẽ thu được viên hoàn, thuốc tễ nhẵn bóng.
Hy vọng hướng dẫn chi tiết này sẽ giúp bạn dễ dàng bắt đầu hành trình nấu cao dược liệu của mình!
Để nhận được tư vấn chi tiết về bộ nồi nấu cao và nồi cô cao KAG Việt Nam, cũng như cập nhật báo giá chính xác cho từng loại thiết bị phù hợp với nhu cầu của bạn, hãy liên hệ ngay với KAG Việt Nam!
KAG Việt Nam luôn sẵn sàng hỗ trợ bạn tối ưu hóa quy trình sản xuất cao dược liệu với những thiết bị hiện đại và chất lượng hàng đầu.
Điện thoại: 0904.68.5252
Website:
Địa chỉ: 115 ngõ 509 Vũ Tông Phan - Thanh Xuân - Hà Nội
0 nhận xét